หนู (อังกฤษ: Rat, ชื่อวิทยาศาสตร์: Rattus) เป็นสกุลของสัตว์ฟันแทะ ที่อยู่ในวงศ์ Muridae ใช้ชื่อสกุลว่า Rattus มีการกระจายพันธุ์อยู่ในซีกโลกที่เรียกว่า "โลกเก่า" อันได้แก่ ทวีปเอเชีย, ยุโรป และแอฟริกา
ตัวเมียเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์เมื่ออายุได้ 2-3 เดือน
ตัวผู้อายุ 3 เดือนขึ้นไป
หนูถูกระบุว่า เป็นพาหะนำโรค 5 โรค ได้แก่
- กาฬโรค
- โรคเลปโตสไปโรซีส หรือ โรคฉี่หนู
- โรคสครับไทฟัส หรือไข้รากสาด
- โรคทูลารีเมีย หรือโรคไข้กระต่าย
- โรคพยาธิ เช่น พยาธิใบไม้ปอด พยาธิตัวกลม
"หนู" ซึ่งเป็นชื่อสามัญในภาษาไทยยังใช้รวมความถึงสัตว์ฟันแทะจำพวกอื่นที่อยู่ในสกุลอื่น หรือแม้แต่วงศ์อื่นได้ด้วย เช่น หนูพุกใหญ่ (Bandicota indica), หนูขนเสี้ยนเขาหินปูน (Niviventer hinpoon), หนูหริ่งบ้าน (Mus musculus) หรือหนูตะเภา (Cavia porcellus) ที่อยู่ในวงศ์ Caviidae ได้ด้วย หากแต่หนูในสกุล Rattus และในวงศ์ Muridae นี้ เป็นหนูที่มนุษย์คุ้นเคยที่สุด อย่างน้อยมี 3 ชนิดที่สามารถพบได้ตามบ้านเรือนของมนุษย์ คือ หนูท้องขาว (Rattus rattus), หนูบ้าน (R. norvegicus) และหนูจี๊ด (R. exulans)
